Foto

Daar stond ik dan, half negen ’s avonds, de afwas te doen in de badkamer. Niet omdat ik dat zo leuk vind (delict noch plaats), wel omdat de keuken die er normaal gezien na een klein maandje plantrekken zou zijn, er nog altijd niet was, al was die termijn ruimschoots overschreden. Haha, verbouwen! Ik heb het er nog wel eens over, maar vooralsnog is de ervaring te traumatisch. Of zijn wij er te goedgelovig en optimistisch aan begonnen, dat kan ook. Vanuit de kamers een verdiep hoger kwam geluid, teveel om goed te zijn voor dit moment van de dag. De opwinding over de eerste schooldag was nog lang niet weggeëbd, maar de tweede diende zich ’s anderendaags al aan, dus er moest geslapen worden! Ik beloofde (lees: loog) dat ik snel nog eens zou komen kijken, dat als ze minstens 10 minuutjes stil zouden zijn, ze nog een extra verhaaltje of filmpje zouden krijgen. Wat ze niet wisten, is dat ik het begrip tijd heel rekbaar kan invullen zolang zij niet kunnen kloklezen, en dat naar eigen goeddunken. Gezag heb ik niet, maar macht nog wel. (inwendig bulderlachje)

Met mijn handen in het sop dacht ik terug aan vandaag. Of nee, liep ik alvast voor op de toekomst. Zou ik later nog weten dat ik op deze eerste september ’s avonds moest afwassen in de badkamer? Dat die twee spookjes die dag, maar eigenlijk nooit, mak als lammetjes gingen slapen? Ik vroeg me en passant af of mijn broer en zus en ik ook elke avond uit bed kwamen en of onze ouders zich dat zo herinnerden. Ik zag ‘s morgens een foto van ons drieën op een eerste september eind jaren 80 maar kon me totaal niet voor de geest halen hoe dat toen was geweest. Ook niet van het jaar waarin ik bijna 3 en mijn broer 5 was en we samen naar school trokken, net als little miss T en Lucky Lusje nu.

De beste herinneringen staan soms op foto’s die je niet hebt genomen. Te laat, te druk, geen camera in de buurt of gewoon het dagelijks leven dat full speed met je aan de haal gaat. En later, als je door de stapel albums en bijhorende archiefmapjes in je geheugen zal bladeren, probeer je dat ene specifieke moment terug op te roepen en vraag je je af hoe het was, hoe het écht was. Je zal het niet meer weten.

Little miss T en Lucky Luciano poseerden respectievelijk gek en gedwee voor de mooiste – want voorlopig enige – deur beneden in ons huis. Plaatje vastleggen voor de toekomst, twee mijlpaaltjes op 1 dag. En toch. Niets op deze foto zegt hoe zenuwachtig zoonlief was, en hoe zorgeloos en lichtvoetig zijn kleine zus. Zal ik na nog x aantal 1ste septembers nog weten dat hij bij het aanschuiven op de rode loper op de speelplaats mijn hand zowat fijnkneep van de spanning, omdat hij niet wist wat dat eerste leerjaar hem zou brengen? Of dat het krullebollezusje bijna dansend binnenging, vrolijk van de muziek en opgewonden door de glijbaan die ze van op de fiets al zag? Want dát is wat ik wil herinneren, maar niet zal zien op de foto die ik heb gemaakt.

Ons geheugen is een Jenga-toren. Elk blokje een herinnering, het blokje bovenaan komt er omdat er ergens onderaan eentje verdwijnt. We kunnen zeggen wat we gisteren aten en wat voor weer het was. We weten dat we ooit op een van onze verjaardagsfeestjes beschuit met muisjes aten, omdat dat op de foto in ons fotoalbum staat. Toch komt er ooit een kantelpunt, waarna alles van onze kindertijd terugkomt maar we zijn vergeten dat we gisteren puree zonder brokken aten met een appelmoesje als dessert. Het wordt kaas met gaten. Gaten met kleine stukjes kaas. En dan, op een dag, mooi of lelijk, stort de toren in. Vertellen onze kinderen ons verhalen die ze ooit van ons hoorden maar die we nu zelf niet meer kennen. Wijzen ze naar foto’s waar we glimlachend bij zullen knikken, ook al zeggen ze ons niks meer.

Ik weet, het hoeft niet altijd zo te gaan, maar vaak doet het dat toch. Hoe meer ik zal willen onthouden, hoe minder dat zal lukken. Of er moest zoiets bestaan als een externe harde schijf voor het menselijk geheugen. Dus nee, ik zal het waarschijnlijk allemaal niet meer weten, binnen dit en zoveel jaar. Maar is dat belangrijk? Ondertussen zijn de spookjes in slaap gevallen en is de afwas bijna gedaan. Dat is wat telt nu. Nu.